OudWeb-nieuwsbrief HERST 2025
herfst 2025
Beste mensen,
De nieuwe OudWeb-reeks Odyssee en vijf nieuwe OudWebinars!
NIEUW OudWeb-reeks Odyssee
In de achtste eeuw voor Christus stelde de Griekse dichter Homerus zijn Ilias en Odyssee samen uit oudere verhalen en mythen. Sinds die tijd worden zijn teksten vertaald, gezongen, opgeschreven en uitgebeeld, tot op de dag van vandaag. In deze OudWeb-reeks behandel ik de Odyssee, waarin de tien jaar durende zwerftochten en de uiteindelijk thuiskomst van de held Odysseus na de Trojaanse oorlog wordt verteld. Ook heeft de dichter aandacht voor de problemen van het thuisfront op het eiland Ithaca en het geduld van Odysseus' echtgenote Penelope. Al eeuwenlang inspireert de figuur van Odysseus dichters, schrijvers, filosofen en kunstenaars. Was hij een doortrapte, manipulerende schurk of een wijze, slimme en standvastige leider, een overspelige of juist trouwe echtgenoot?
Alle gegevens én een voorproefje vindt u op
www.OudWeb.nl/reeks-odyssee
Afgelopen tijd heb ik de volgende OudWebinars gemaakt:
• Goudglanzend & kleurrijk
Geglazuurd aardwerk in de islamitische wereld
Eind jaren zeventig verdiepte ik me in het geglazuurde aardewerk in de islamitische middeleeuwen. (Waarom?) Eigenhandig probeerde ik uit scherven weer compleet vaatwerk te toveren, maar meestal mislukte dat. Te weinig scherven! Dan maar scherven blijven tekenen en notities maken in de "Scherbengarten". (Waar?) Het zou een prachtig begin zijn van mijn onderzoek naar dit soort aardewerk, maar ja helaas gebeurde dát niet. (Waarom?) In ieder geval bleef mijn grote interesse voor dit aardewerk dat in de negende eeuw een stormachtige ontwikkeling doormaakte. (Waarom?) Oude tradities, nieuwe ontwikkelingen en 'uitvindingen' reisden snel van Spanje naar Irak en van Egypte naar Iran en omgekeerd. In deze OudWebinar hoop ik iets van mijn fascinatie voor en de veelzijdigheid van dit aardewerk te laten zien! (41 minuten)
• Bijzonder Perzisch email-aardewerk
Email-aardewerk? Iedereen die tegenwoordig dit woord leest, denkt aan iets heel anders, dan zeg .... dertig jaar geleden. Nee, geen aardewerk met e-mail-bericht, maar aardewerk beschilderd met email-verf, verf bestaande uit fijn gemalen glas. In middeleeuws Iran werd daarin een hoogtepunt bereikt! Ongeveer veertig jaar (eind 12e eeuw - begin 13e eeuw) werd dit zeer bijzondere aardewerk in Iran gemaakt: minaï. Abu Zayd was de meester pottenbakker & -schilder die zijn aardewerk schalen ook signeerde.
Ook de nogal bijzondere romance tussen prins Bahram Gur en zijn slavin Azadeh – haar wangen zo rood als wijn – is geregeld op dit aardewerk verbeeld. Laat u betoveren (33 minuten).
• Bizhan & Manizhe
Een romance met hindernissen uit de Perzische Shahname
Dankzij de moderne techniek kunnen we achter onze PC de mooiste museumobjecten zien, zoals de ca. 12cm hoge geglazuurde aardewerk beker (late 12e eeuw) in de Freer Gallery, Washington. Eindelijk kon ik de hele beker van alle kanten in kleur bekijken! Wat een weelde! Ik wil ook u graag kennis laten maken met het 'stripverhaal' afgebeeld op deze beker. Het betreft een verhaal uit de door mij zo geliefde Shahname, het Perzische Boek der Koningen. (25 minuten)
• VONDST: Rome, 1485
In april 1485 verdrongen zich tienduizenden mensen op het Capitool om de 'vondst' te zien: een mooi, Romeins meisje. Een Duitse geleerde schreef naar aanleding van deze vondst een gedichtje in foutloos Latijn (eigen vrije vertaling):
Meer dan 1000 jaar lag ik in dit gevangenis-graf,
nu ben ik bevrijd en ik spreek tot de mensen in Rome:
Ik zie geen enkele burger van het oud-Romeinse soort,
mannen bekend om hun rechtvaardigheid en vroomheid,
grootse ruïnes is alles wat ik tot mijn grote wanhoop zie
slechts herinneringen aan de mannen van toen. (14 minuten)
• VONDST: Nemi, 1929
Als je de drukte van Rome even té veel wordt, is een bezoekje aan het Lago di Nemi aan te raden. Een bijzonder mooie locatie, maar archeologisch ook zeer interessant, als is veel van het gevondene voorgoed in vlammen opgegaan. Het verhaal? Ik vertel het graag! Al vanaf de 15e eeuw wilde men de Romeinse schepen in het Lago di Nemi opvissen, maar hoe? Dat lukte pas in 1929. (27 minuten)
En van de vorige keer o.a.:
• MEHMED EFFENDI, OTTOMAANSE GEZANT IN FRANKRIJK
In 1721 jaar verbleef Mehmed Effendi één jaar Frankrijk. Hij overhandigde de sultan's brief aan de Franse koning Louis XV, toen nog een puber. Mehmed beschreef zijn reis, zijn bezoeken aan de Franse elite en noteerde zijn verwondering over nieuwe technische ontwikkelingen, zoals het Canal du Midi. Het is fantastisch zijn verhaal te lezen en in deze OudWebinar kijken wij door Mehmed's ogen naar die voor hem 'andere' wereld. Overigens keken ook de Fransen hun ogen uit! (47 minuten).
• VONDST: 'MIJN' OTTOMAANSE MUNT
Op mijn eerste Turkije-reis – heel veel jaren geleden – kocht ik een Ottomaanse munt als hanger. Nu ik wat meer tijd heb, zocht ik uit van welke sultan de tughra – enigszins te vergelijken met een 'handtekening' – was die op de munt prijkte. Wat IS een tughra? Wat staat er precies? (14 minuten)
• VONDST: ROMEINS SKELETJE
In Petronius' Satyricon (1e eeuw nC): terwijl we dronken en met intense bewondering al deze luxueuze zaken bekeken, bracht een slaaf een zilveren geraamte binnen, dat zo in elkaar gezet was, dat alle ledematen en wervels alle kanten uit gebogen konden worden. Toen Trimalchio dit een paar maal op tafel had laten ploffen, waarbij het door de beweeglijkheid van de gewrichten allerlei standen aannam .... deze replica van het bronzen skeletje uit de Getty Collection, Malibu staat bij mij op tafel! (8 minuten)
• VONDST: DE GRAFZERK & DON QUIJOTE
Don Quijote vocht – dacht hij – tegen reuzen, maar de realiteit, verwoord door Sancho Panza, was anders. Wij kennen nog steeds de uitdrukking: Vechten tegen windmolens.
Een grafzerk in Schoonhoven legt het Hollandse aandeel in die molens bloot! (10 minuten)
• SPANJE: BOBASTRO
Rond 900 kwam Ibn Hafsun in opstand tegen de emir van Córdoba en verschanste zich in Bobastro, waar hij (waarschijnlijk) ook heel kleurrijk bezoek ontving uit N-Afrika. Bobastro is nu een fascinerende ruïne van Hafsun's zgn. mozarabisch kerkje in een schitterend landschap. (29 minuten)
Overzicht van alle OudWebinars
Veel kijk- en luisterplezier!
U weet het, elke vraag en e-mail van u beantwoord ik zo spoedig mogelijk.
Vale,
Annet van Wiechen, archeologe
